Borçlanma yetkisi verilmemişti! Uğur Dündar 'zulüm' diyerek İBB yetkilisinin mektubunu paylaştı

Sözcü yazarı Uğur Dündar, bugünkü köşesinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin metrobüs alımı için başvurduğu dış borçlanma talebinin AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmamasını gündeme getirdi.

Dündar, söz konusu konuya ilişkin, ismini gizli tuttuğu bir belediye yetkilisinden gelen mektubu paylaştı.

Mevcut metrobüs filosunun milyon kilometre sınırını çoktan aşmış durumda olduğunu ve neredeyse 2 milyon kilometreye yaklaştığını belirten Yetkili, “Talep edilen şey, borç ya da kredi garantisi değildir. Tarafımızca temin edilecek olan bir dış kredinin onayıdır. Bu onayın çıkmama gerekçesi olarak da bu borcun devletin dış borç stoklarında yer alacak olması dile getirilmektedir. Oysa talep edilen tutar devletin toplam dış borç stoğunun içinde çok küçük bir yer tutacaktır” dedi.

Tüm bu olumsuz koşullara rağmen 5 Ağustos 2021 tarihli canlı yayınlanan metrobüs ihalesi sonucunda 100 adet 21 metre ve 60 adet 25 metre metrobüs aracını, açık ihale yöntemi ve %15 peşin %85'i 6 yıl taksitli olmak üzere Otokar ve Akia firmalarından Türk Lirası bedelle alındığını söyleyen yetkili, “Ancak metrobüs filomuzun mümkünse tamamını en kısa sürede daha yüksek adetlerle yenileyebilmemiz için daha düşük faizli ve daha uzun vadeli döviz kredisi ile araç alımı yapabilmemiz gerekiyor ve bunun için de Cumhurbaşkanlığı onayı şart” diye konuştu.

Uğur Dündar'ın "Zulüm(büs)!.." başlıklu yazısı şöyle oldu:

Ekrem İmamoğlu başkanlığındaki İstanbul Büyükşehir Belediyesi, ömrünü dolduran otobüs ve metrobüs filosunu yenileyebilmek için büyük uğraşlar veriyor.

Ancak, bu amaçla bulduğu uygun faizli kredinin onayı, uzun süredir Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından verilmeyip bekletiliyor.

Buna karşın İETT yöneticileri gayreti elden bırakmıyor.

İsmi bende saklı olan bir yetkiliden gelen aşağıdaki mektup, eski yönetimden devralınan enkazı ve yapılmak istenenleri tüm çıplaklığıyla yansıtıyor.

İşte o mektup:

“Uğur Bey,

2011 yılında İBB, İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) Şirketi'ni yaklaşık 850 milyon dolara satınca, bu satıştan gelen para ile 2013 – 2017 yılları arasında alınan toplam 2.250 adet otobüsün bir kısmının peşinat ve taksit ödemeleri yapılmış. En son 2017 yılında 375 adet BMC marka otobüs (Temsa, Otokar ve Karsan firmalarının kazandığı ilk 3 ihale iptal edilip ancak 4. ihale ile) alınmış. Bu alımın peşinatı (20 milyon Euro) bile 2019 yılında iki seçim arasında sayın İstanbul valisinin, belediye başkan vekili olduğu dönemde ödenebilmiş. Ama yine de seçim sonrası yeni yönetime 2013 – 2019 dönemine ait yaklaşık 45 milyon Euro ödenmemiş otobüs taksiti bırakılmış.

Eski yönetimden diğer borçlarla birlikte toplam 140 milyon Euro borç devralınmıştır. İETT filosunun ortalama yaşı son yatırımın yapıldığı 2017 yılında 5, seçimle yönetimin değiştiği 2019 yılında 7, bugün ise 9'dur.

★★★

Bu arada 2016 yılında çıkan bir yönetmelik sonucu döviz üzerinden otobüs alımı yasaklanmış ve o tarihten itibaren ihale ile taksitli alım sadece Türk Lirası cinsinden olabilmektedir. İstisnai olarak yurt dışından döviz cinsinden kredi temini ise Cumhurbaşkanlığı onayına tabidir. Bu yönetmelik çıktıktan sonra eski yönetim, daha önce almış olduğu araçların borcunu zamanında ödemeyerek kurumun itibarını zedelediği için ve satıcı firmalar da Türk Lirası cinsinden taksitli satış yapmayı uygun görmediklerinden (Kamu kuruluşlarından geciken ödemeler için faiz tahsil etme imkanları yok), yönetmelik sonrası kurum hiçbir yeni araç alımı yapmayı başaramamıştır. Alınan son araçlar ise ihalesi bu yönetmelikten önce tamamlanan 375 adet BMC marka araçlar olmuştur.

★★★

Öte yandan özellikle mevcut metrobüs filosu milyon kilometre sınırını çoktan aşmış ve neredeyse 2 milyon kilometreye yaklaşmıştır. Araçların gelmiş olduğumuz noktada yenilenme zamanları bir hayli aşılmış durumdadır. Hatta son 10 yıl içerisinde birkaç metrobüs aracı sefer sırasında yanmaya başlamış, şans eseri içindeki yolcular tahliye edilerek kurtarılmış ancak araçların tamamen yanması engellenememiştir.

Son yangın 2020 yılı Ağustos ayında gerçekleşince metrobüs filosunu kısmen de olsa yenilemek yönündeki çalışmalar hızlandırılmıştır…

★★★

Bu amaçla 2020 yılı kasım ayında İBB Meclisi'nden 300 metrobüs yatırımı ve buna ilişkin dış borçlanma yetki talebi onaylanmıştır. Akabinde ilgili yatırımın dış borçlanma onayı için Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'na (Eski DPT) 140 sayfalık fizibilite raporu sunulmuş ve yatırımın aciliyet ve önemi ilgili kurum tarafında da sözlü olarak teyit edilmiştir. 

Bu kurum tarafından uygun bulunan ve Cumhurbaşkanlığı makamına sunulan başvuru 15 Ocak tarihli Cumhurbaşkanlığı 2021 yılı yatırım programında yer almamıştır. Dolayısıyla, başvurunun nihai onayda uygun görülmediği anlaşılmıştır. 

Talep edilen şey, borç ya da kredi garantisi değildir. Tarafımızca temin edilecek olan bir dış kredinin onayıdır. Bu onayın çıkmama gerekçesi olarak da bu borcun devletin dış borç stoklarında yer alacak olması dile getirilmektedir. Oysa talep edilen tutar devletin toplam dış borç stoğunun içinde çok küçük bir yer tutacaktır. 15 Ocak sonrası Cumhurbaşkanlığı makamı ile yazılı/sözlü, doğrudan/dolaylı tüm iletişim gayretlerimiz sonuçsuz kalmış ve başvurumuz 9 aydır onaylanmamıştır.

★★★

Tüm bu olumsuz koşullara rağmen 5 Ağustos 2021 tarihli canlı yayınlanan metrobüs ihalemiz sonucunda 100 adet 21 metre ve 60 adet 25 metre metrobüs aracını, açık ihale yöntemi ve %15 peşin %85'i 6 yıl taksitli olmak üzere Otokar ve Akia firmalarından Türk Lirası bedelle almayı başardık. Yeni araçlarımız 2022 yılı ilk çeyreğinde hizmete girmeye başlayacak. Ancak metrobüs filomuzun mümkünse tamamını en kısa sürede daha yüksek adetlerle yenileyebilmemiz için daha düşük faizli ve daha uzun vadeli döviz kredisi ile araç alımı yapabilmemiz gerekiyor ve bunun için de Cumhurbaşkanlığı onayı şart.

Saygılarımla.”

★★★

Durum çok net.

İBB her alanda olduğu gibi bu konuda da engelleniyor.

Ekrem İmamoğlu'nun başarısız olması için eli kolu bağlanıyor.

Bunlar yapılırken ömrünü çoktan doldurmuş otobüs ve metrobüslerin yanması, onlarca insanın hayatının tehlikeye atılması bile göze alınabiliyor.

Bu zulüm (büs) karşısında insan söyleyecek söz bulamıyor.